Poka Yoke

Poka Yoke is een veelgebruikte techniek binnen Lean Six Sigma om fouten en defecten in processen te voorkomen of te verminderen. De term “Poka Yoke” is afkomstig uit het Japans en betekent letterlijk “fouten voorkomen” of “onbedoelde fouten voorkomen”. Het doel van Poka Yoke is het elimineren of verminderen van fouten in een proces, wat leidt tot een hogere kwaliteit van producten en diensten. In dit artikel zullen we dieper ingaan op de betekenis van Poka Yoke, de toepassing ervan binnen Lean Six Sigma, en enkele praktische voorbeelden van hoe het in de praktijk wordt gebruikt.

Poka Yoke en Lean Six Sigma

Binnen Lean Six Sigma, een methode voor het optimaliseren van bedrijfsprocessen, speelt Poka Yoke een cruciale rol. Lean Six Sigma richt zich op het verwijderen van verspilling (alles wat geen waarde toevoegt voor de klant) en het verminderen van variatie in processen om de kwaliteit te verhogen en de doorlooptijd te verkorten. Poka Yoke is een van de tools die wordt gebruikt om dit doel te bereiken, door het voorkomen van fouten die kunnen leiden tot verspilling en variatie in processen.

De betekenis van Poka Yoke is het toepassen van eenvoudige, vaak goedkope, technieken of aanpassingen in processen om fouten te voorkomen of te signaleren. Deze technieken kunnen zowel op product- als op procesniveau worden toegepast en zijn vaak gericht op het maken van processen “foolproof” of “idiot-proof”. Hierdoor wordt het risico op menselijke fouten geminimaliseerd, wat leidt tot een hogere kwaliteit van producten en diensten.

Voorbeelden

Er zijn talloze voorbeelden van Poka Yoke in verschillende industrieën en sectoren. Enkele bekende voorbeelden zijn:

• De kleurcodering van kabels en stekkers: Door het gebruik van verschillende kleuren voor verschillende kabels en stekkers, wordt het risico op verkeerde aansluitingen verminderd. Dit voorkomt schade aan apparatuur en zorgt voor een veiligere werkomgeving.
• Het gebruik van speciale mallen in productieprocessen: Door het ontwerpen van mallen die alleen op één specifieke manier passen, wordt het onmogelijk gemaakt om onderdelen op een verkeerde manier te monteren. Dit voorkomt fouten en defecten in het eindproduct.
• De veiligheidsgordel in auto’s: De veiligheidsgordel is een goed voorbeeld van een Poka Yoke die erop gericht is om onbedoelde fouten te voorkomen. De gordel kan alleen worden vastgemaakt als deze op de juiste manier is geplaatst en aangespannen, waardoor de kans op foutief gebruik wordt verkleind.
• Het gebruik van barcodescanners in magazijnen: Door het scannen van barcodes op producten en verpakkingen, wordt het risico op menselijke fouten bij het verzamelen en verzenden van goederen verminderd. Dit zorgt voor een nauwkeurigere voorraadbeheer en minimaliseert fouten bij het verwerken van bestellingen.
• Pinautomaten: Pinautomaten zijn ontworpen om alleen geld uit te geven wanneer een correcte pincode wordt ingevoerd. Deze beveiligingsmaatregel voorkomt onbedoeld misbruik van bankpassen en beschermt gebruikers tegen fraude.

Poka Yoke in de praktijk: Implementatie en tips

Om Poka Yoke succesvol te implementeren in uw organisatie, is het belangrijk om de volgende stappen en overwegingen in gedachten te houden:

1. Identificeer kritieke processtappen: Bepaal welke stappen in het proces het meest kritisch zijn en waar fouten kunnen leiden tot aanzienlijke gevolgen, zoals productdefecten, vertragingen, of extra kosten.
2. Analyseer de oorzaken van fouten: Onderzoek de redenen waarom fouten optreden, zoals gebrek aan training, onduidelijke instructies, of verkeerde ontwerpen. Dit helpt bij het bepalen van de meest geschikte Poka Yoke-oplossing voor het probleem.
3. Kies de juiste Poka Yoke-oplossing: Selecteer een Poka Yoke die effectief is in het voorkomen of detecteren van de geïdentificeerde fouten. Houd hierbij rekening met de kosten en complexiteit van de oplossing, maar ook met de impact op de efficiëntie en gebruikerservaring.
4. Implementeer en evalueer de Poka Yoke: Voer de gekozen Poka Yoke uit en monitor de resultaten. Verzamel feedback van medewerkers en pas de Poka Yoke aan indien nodig om de effectiviteit te verbeteren.
5. Blijf leren en verbeteren: Poka Yoke is geen eenmalige oplossing, maar een continu proces van leren en verbeteren. Moedig medewerkers aan om proactief te zijn in het identificeren en oplossen van problemen, en zorg voor een cultuur waarin het streven naar foutloze processen wordt gewaardeerd en beloond.

Poka Yoke als onderdeel van onze trainingen

Poka Yoke is onderdeel van al onze Lean, Green Belt en Black Belt trainingen. Voor meer informatie over deze trainingen kunt u de studiegids aanvragen. Hier vindt u informatie over de programma’s, voorbereiding, praktijkprojecten en examinering. Indien u vragen heeft kunt u uiteraard ook contact met ons opnemen. We helpen u graag verder!